Capital Economics’in yakın tarihli raporuna göre, gelecek yıl çoğu gelişmiş ekonomide gıda fiyatlarının düşmesi öngörülüyor. Ancak düşüşün hızı ve kapsamı ülkelere göre farklılık gösterecek ve Kanada bu trendin dışında kalacak. Son aylarda Japonya, Birleşik Krallık ve Kanada’da gıda enflasyonu hızla artarak toplam enflasyona alışılmadık derecede yüksek katkı sağladı.
Ülke ülke gıda enflasyonu farkları
Kasım 2025 verilerine göre Japonya’da gıda enflasyonu yüzde 6’ya ulaşarak toplam TÜFE’nin yaklaşık yüzde 60’ını oluşturdu. İngiltere ve Kanada’da ise gıda enflasyonu yüzde 4,2 seviyesinde olup, TÜFE sepetlerine sırasıyla yüzde 20 ve yüzde 30 oranında katkı sağladı. Buna karşılık ABD’de gıda enflasyonu yüzde 2,6 ve Euro bölgesinde yüzde 2,4 ile daha sınırlı kaldı.
Küresel tarım fiyatları ve iklim etkisi
Capital Economics, gıda fiyatlarındaki artışın kısmen küresel tarım emtia fiyatlarındaki önceki yükselişleri yansıttığını ve bu artışların tüketici fiyatlarına genellikle gecikmeli yansıdığını belirtiyor. Ayrıca iklim değişikliği, sığır sürülerinin rekor düşüşü ve kahve hasadındaki olumsuzluklar nedeniyle sığır eti ve kahve fiyatlarının keskin biçimde yükselmesine yol açtı.
İşgücü kıtlığı ve ücret baskıları
Japonya ve İngiltere’de gıda sektöründeki işgücü kıtlığı, güçlü ücret baskılarına neden oldu. İngiltere’de diğer sektörlerde iş ilanları azalırken, gıda sektöründe artış yaşandı ve ücretler yüksek seviyede kaldı. Ayrıca her iki ülkede asgari ücret artışları, diğer gelişmiş ekonomilere kıyasla daha yüksek gerçekleşti.
Türkiye’de durum ve Avrupa karşılaştırması
Türkiye’de gıda enflasyonu, gelişmiş ülkelerin üzerinde seyrediyor. TÜİK verilerine göre Kasım 2025’te gıda ve alkolsüz içeceklerde yıllık artış yüzde 27,44 oldu; OECD hesaplamalarına göre ise yüzde 33. Aylık bazda artışlar devam ederken, gıda harcamaları hane bütçeleri üzerinde ciddi baskı yaratıyor. Buna karşılık Eurostat verilerine göre Türkiye, Avrupa’da gıda fiyatlarının en düşük olduğu üçüncü ülke konumunda. Ortalama AB gıda sepeti 100 euro iken, Türkiye’de aynı sepet 75,7 euro ile AB ortalamasının oldukça altında yer alıyor. Avrupa’da gıdanın en pahalı olduğu ülkeler ise İsviçre (161,1 euro), İzlanda (146,3 euro) ve Norveç (130,6 euro) olarak sıralanıyor.
