İsveç’te yapılan 25 yıllık kapsamlı bir araştırma, tam yağlı peynir ve krema tüketiminin bazı gruplarda daha düşük demans riskiyle ilişkili olabileceğini ortaya koydu. Neurology Journals dergisinde yayımlanan çalışmada, 27 bin 670 orta yaşlı ve yaşlı birey takip edildi. Takip süresi boyunca 3 bin 208 kişiye demans tanısı konuldu. Araştırmada, genetik olarak Alzheimer riski taşımayan bireylerde, günde 50 gramdan fazla tam yağlı peynir tüketiminin Alzheimer riskini yüzde 13–17 oranında azalttığı görüldü.
Krema tüketimi ve genel demans riskine etkisi
Çalışmaya göre günde 20 gramdan fazla tam yağlı krema tüketimi, genel demans riskinde yüzde 16–24 oranında bir azalma ile ilişkilendirildi. Buna karşılık, az yağlı süt ürünleri, fermente veya fermente olmayan sütler ile az yağlı kremada benzer bir koruyucu etki saptanmadı. Uzmanlar, bulguların uzun süredir kalp-damar sağlığı için düşük yağlı süt ürünlerinin önerilmesi yaklaşımıyla çelişkili görünebileceğini belirtiyor.
Araştırma bulgularının karşılaştırılması
Önceki çalışmalar da göz önüne alındığında, peynir tüketiminin kalp hastalığı riskinin azalmasıyla ilişkili olabileceği, tam yağlı süt ürünlerinin ise kardiyovasküler riski mutlaka artırmadığı öne sürülüyor. Ancak beyin sağlığı üzerindeki etkiler konusunda sonuçlar tutarsız. Asya ülkelerindeki araştırmalar süt ürünleri tüketimi ile bilişsel sağlık arasında daha olumlu bir ilişki bildirirken, Avrupa’daki birçok çalışma benzer faydalar göstermedi. Uzmanlar, bunun muhtemel nedenlerinden birinin Asya’da süt ürünleri tüketiminin çok daha düşük olması olabileceğini söylüyor.
Bütüncül beslenme ve yaşam tarzı önemi
Araştırmada, peynir ve kremanın doğrudan etkisinden ziyade, bu ürünlerin kırmızı veya işlenmiş et yerine tüketilmesinin rol oynayabileceği vurgulandı. Ayrıca, beslenme düzeni beş yıl boyunca değişmeyen katılımcılarda, tam yağlı süt ürünleri ile demans riski arasında anlamlı bir ilişki görülmedi. Daha fazla peynir ve krema tüketen bireylerin aynı zamanda daha eğitimli, daha az kilolu ve demansla ilişkili hastalıklara (kalp hastalığı, hipertansiyon, diyabet) daha az sahip olduğu dikkat çekti. Uzmanlar, gıdaların tek tek değil, bütüncül beslenme düzeni içinde değerlendirilmesi gerektiğini belirtiyor. Akdeniz diyeti gibi sebze, meyve, balık ve tam tahıl ağırlıklı beslenme modelleri hem kalp sağlığı hem de demans riskinin azalmasıyla daha tutarlı ilişkilendiriliyor.